KALENDARIUM: 3 maj 1519 r. - Mikołaj z Mirowic (dziekan płocki i proboszcz warszawski) wypłacił książętom mazowieckim Stanisławowi i Januszowi 2000 dukatów zasądzonych od Jana Jeżowskiego (chorąży zakroczymski) i Jana Ojrzanowskiego (starosta warszawski), i innych współwinnych, na naprawę tam i odbudowę zawalonej wieży, leżącej z tyłu dworu książęcego w Warszawie

czwartek, 20 grudnia 2012

O najstarszej monecie srebrnej z Warszawy słów kilka

Ostatnia aktualizacja: 20.12.2012.

Najprawdopodobniej najstarszą monetą srebrną, jaką dotychczas odnaleziono na terenie dzisiejszej Warszawy, to kwartnik wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego, Winrycha von Kniprode (1351-1382)[1].

Kwartnik Winrycha von Kniprode (1351-1382)


Miejsce odkrycia monety:

  • rynek starego miasta w Warszawie.

Stan zachowania monety:

  • bardzo zniszczona, niewielki fragment, widoczny tylko róg tarczy wielkiego mistrza z końcem ramienia krzyża[2].

Kwartnik Winrycha von Kniprode
Ryc.1 Przykład całego kwartnika. Na rynku Starego Miasta w Warszawie odkryto tylko nie wielki fragment takiej monety.
(Źródło: http://pl.wikipedia.org. Licencja: Creative Commons. Fot. Ronald Preuss)

Opis monety:

  • awers: tarcza wielkiego mistrza, w otoku napis: MAGISTER GENERALIS[3],
  • rewers: krzyż równoramienny, w otoku napis: DOMINORVM PRVSSIE[4].

Dodatkowe informacje o kwartniku Winrycha von Kniprode:

  • bity był w mennicy w Toruniu od ok. 1360 do 1382 roku[5],
  • kwartnik, obok półskojca i szeląga, to nowe rodzaje monet na ziemiach Zakonu krzyżackiego; zostały wprowadzone przez wielkiego mistrza Winrycha von Kniprode w ramach reformy monetarnej; po śmierci Winrycha von Kniprode, zarówno kwartnik, jak i półskojec, nie były już nigdy bite w Zakonie krzyżackim[6],
  • system monetarny wprowadzony przez Winrycha von Kniprode wyglądał następująco: 1 grzywna pruska = 4 wiardunki = 24 skojce = 45 półskojcy = 60 szelągów = 180 kwartników = 720 denarów (fenygów)[7].


Przypisy:
[1] Włodzimierz Pela, Badania archeologiczne na rynku starego miasta w Warszawie w latach 1952-1999, Almanach Muzealny, t. III, 2001, s. 40
[2] Tamże, s.40, przypis 17.
[3] Danuta Miehle, Monety Zakonu Krzyżackiego. Katalog monet ziem historycznie z Polską związanych. Zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1998, s. 82.
[4] Tamże, s. 82.
[5] Tamże, s. 80.
[6] Tamże, s. 12.
[7] Marian Biskup, Gerard Labuda, Dzieje Zakonu krzyżackiego w Prusach. Gospodarka - Społeczeństwo - Państwo - Ideologia, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1986, s. 282, przypis 22.

8 komentarzy:

  1. Biorąc pod uwagę historię Warszawy i jej w sumie małe znaczenie we wczesnym średniowieczu, to chyba raczej trudno będzie znaleźć tutaj monety polskie, które i tak zachowały się w małych ilościach.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Co do ilości monet odnalezionych w Warszawie, masz rację. Jest ich bardzo mało. Można je wręcz wyliczyć na palcach, jeśli chodzi o epokę średniowiecza. Nie wiem, jak to jest z monetami srebrnymi z okresu wpływów rzymskich. Aczkolwiek w Warszawie odkryto jeszcze kilka monet polskich z 2 połowy XV wieku?, cz XV/XVI w? na Zamku królewskim, jak pamięć mnie nie myli, ale nie jestem do końca pewny.

      Usuń
  2. Hm, do automatu z kawą chyba nie będzie pasowała... :D

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dobrze, że nie jest to banknot przedwojenny, bo była by wtedy jazda z automatem :), ... a poza tym trzeba byłoby taszczyć ze sobą także o dość pokaźnych rozmarach portfel :). Przykłady takich banknotów: http://banknotypolskie.pl/banknoty/ . :)

      Usuń
  3. Faktycznie ładna

    OdpowiedzUsuń